- همه چیز در مورد فلش بک
- نظرات
همه چیز در مورد فلش بک
تعریف فلش‌بک یا گذشته نمایی
گذشته‌نمایی (فلش‌بک) به صحنه ای از یک داستان یا فیلم گفته می‌شود که ماجرا را به گذشته می‌برد و پیشینه‌ای از آنچه در زمان حال در فیلم یا داستان رخ می‌دهد را به نمایش درمی‌آورد.
بیایید واژه فلش‌بک را بیشتر بشناسیم تا تعریفی جامع تر از ویکی پدیا داشته باشیم:
flash: shine in a bright but brief, sudden, or intermittent way
به معنی درخشش نور در زمان بسیار کوتاه و با سرعتی زیاد یا ناگهانی یا با تکرار سریع
بنابراین فلش‌بک یعنی مرور خلاصه گذشته. منظور ما از لغت “خلاصه” در اینجا نسبی است. خلاصه نسبت به کل داستان. وقتی یک فیلمنامه 120 صفحه ای دارید، نیم صفحه یا نهایت یک صفحه نگاه به گذشته، خلاصه ای از کل یک داستان بزرگ است.
زمانی فلش‌بک در یک فیلمنامه قرار داده می‌شود که نویسنده ناگزیر است حادثه ای مهم از گذشته یک یا چند کاراکتر را به صورت تصویری یادآور شود. اما این رویداد رخ داده در گذشته باید حادثه ای بسیار مهم باشد. آنقدر مهم که باعث کنشهای کاراکتر در زمان حال باشد.
فلش‌بک، رویا و خاطره ای است که از ذهن کاراکتری که به آن مرتبط است نشات می‌گیرند یا از زبان تصویری دانای کل فیلمنامه بیان می‌شود. این مرور گذشته بخصوص سبب شناسایی کاراکتر و عمیق شدن مخاطب در داستان می‌باشد.
دلایل استفاده از فلش‌بک
دلایل استفاده بعضی از نویسندگان از فلش‌بک را می‌توان در چند مورد مهم زیر خلاصه کرد:
1 – گریز از روایت خطی: در روایت خطی داستان از زمانی خاص شروع می‌شود و مخاطب با گذشت زمان همراه با زمان داستان به پیش می‌رود و بعد داستان با تمام ماجراهایی که همراه زمان پیش می‌آیند تمام می‌شود. و داستان در محدوده‌ای از زمان رخ می‌دهد. اما در روایت غیرخطی، نویسنده می‌تواند مخاطب را در محدوده‌ای از زمان به جلو و عقب ببرد و ماجراها را جا به جا روایت کند.
[layerslider id=”46″]
2 – ایجاد جذابیت در داستان: اینکه فلش‌بک جلوی روایت خطی را می‌گیرد از آن جهت حائز اهمیت است که وقتی داستان از حدی طولانی‌تر شود یا ایده جذاب یا کاراکترهای قوی نداشته باشد، روایت خطی کسل‌کننده خواهد شد و فلش‌بک (با توجه به حرکت در زمان) جذابیت بیشتری به داستان می‌بخشد. (به همین دلیل امروزه برای ایده های نه چندان جذاب، از روایت غیرخطی استفاده می‌شود تا با این ترفند، مقبولیت نزد عموم بیشتر شود و مخاطب متوجه نبود جذابیت کافی داستان نشود. اصولا استفاده از فلش‌بک برای ایجاد جذابیت، مگر در موارد استثنایی که نویسنده، آرمان و فلسفه خاصی در ذهن داشته، برای نویسنده نوعی تقلب و کم فروشی به حساب می‌آید)
3 – توضیح وقایع حال: با اجرای فلاش‌بک، مخاطب متوجه خواهد شد که رویدادی که در زمان حال رخ می‌دهد از کجا نشات گرفته و حتی گذشته دور افراد تا حدودی برایش مشخص می‌شود و قسمتی از پیش داستان مد نظر نویسنده نیز در این صحنه نمایان خواهد شد.
4 – ایجاد انگیزه برای پیگیری ادامه داستان: وقتی مخاطب از ماجرایی در گذشته مطلع می‌گردد، می‌خواهد حاصل آن ماجرا را در ادامه ی داستان بداند و این خود انگیزه‌ای مضاعف برای خواندن روایت است.
5 – نمایش بجای دیالوگ: استفاده از فلاش‌بک یک مزیت عمده را در پی خواهد داشت. مزیت عمده، آن است که اجازه می‌دهد وقایع گذشته با حفظ تأثیر گذاریشان به نمایش کشیده شوند و از این که حوادث صرفاً شفاهی بیان شوند جلوگیری می‌کند. این مهر تأییدی است بر ضرب المثل قدیمی «حرف نزن، نشان بده.»
