- ساختار فیلمنامه : آغاز، میان و پایان
- نظرات
ساختار : آغاز، میان و پایان
وقتی مردم میپرسند که ساختار چیست، بیشترین پاسخی که میشنوید اینست: ساختار یعنی آغاز، میان و پایان
خب، تقریبا همه این را میدانند. همه علاقه مندان فیلمنامه نویسی آنقدر مطالعه کرده و آنقدر کتاب خوانده اند که بدانند هر چیزی باید از جایی شروع شود، و جایی هم تمام شود و چیزی هم باید آن بین اتفاق بیفتد. اما مسئله اصلی اینست که بدانیم از کجا باید شروع کنیم، کجا باید کار را خاتمه دهیم و چه چیزهایی آن بین بگذاریم. اگر فونداسیون خود را با طرحی اشتباه بنا کنید، یا با مصالح نادرست، هنوز میتوانید ابتدا، میان و پایان داشته باشید اما احتمال بسیار زیادی وجود دارد که داستان شما زیاد دوام نیاورده و نابود شود.
بله… نمیتوان خانه ای را بدون پی ریزی محکم بنا کرد. و بدون یک طرح مناسب نمیتوان پی ریزی مناسبی داشت. این جمله برای فیلمنامه هم کاربرد دارد. نوشتن یک داستان مانند بنای یک داستان است، میتوانی با تمام وجود در دکوراسیون آن سلیقه به خرج دهی، اما بدون فونداسیون مهندسی شده و استاندارد، آن بنا به راحتی فرو خواهد ریخت.
ساختار کلاسیک ؛ ساختار سه پرده ای
نوشتن فیلمنامه یک فیلم موفق آسان نیست، اما غالب داستانهای این فیلمهای موفق بر مبنای 3 جزء پایه ساخته میشوند:
شخصیت، هدف و کشمکش. در داستان تمام این فیلمها، همانطور که هدف قهرمان داستان بزرگ و قانع کننده است، موانع پیش روی این هدف نیز بزرگ و غیرقابل عبور به نظر میرسند. در حالی که کلاریس استارلینگ سعی در متوقف ساختن بوفالوبیل در فیلم سکوت بره ها را دارد، کاپیتان میلر میخواهد سرباز رایان را نجات دهد و بیلی الیوت میخواهد مجوز ورود به مدرسه باله را بدست آورد، تمامی آنها با کشمکش هایی سخت در مسیر دستیابی به هدف قابلمشاهده خود برخورد خواهند کرد.
ساختاربندی طرح، به سادگی رخدادها را به هم مرتبط میسازد تا قهرمان به سوی هدف هدایت شود. فرقی نمیکند در چه ژانری مینویسید. کمدی رمانتیک، درام تاریخی یا یک علمیتخیلی پر هزینه. غالبا تمامی آثار موفق هالیوود از یک ساختار پایه همسان استفاده میکنند.
در خصوص ساختار سه پرده ای و روش پیاده سازی آن نظریه های قدرتمندی از اساتید بزرگی همانند سید فیلد، مایکل هاگ، بلیک سنیدر، لیندا سیگر، کریس ولگر، رابرت مک کی و جان تروبای وجود دارد. اما چنانچه به دقت به همه آنها نگاه کنید، متوجه میشوید همگی بلا استثنا دارای پرده اول، پرده دوم و پرده سوم هستند. همگی دارای دو نقطه عطف اصلی میباشند، پیش نیاز کلیه این ساختارها پیش داستان است. و نقاط تشابه زیادی که ما را به یاد مثال مولانا در خصوص فیلی در تاریکی میاندازد.
و این فیل همان اصل ارسطو در خصوص نظام روایی داستان است: داستان از سه بخش تشکیل شده است، آغاز، میان و پایان.
در این جلسه به یکی از ساختارهای سه پرده ای معروف که هم اکنون توسط فیلمنامه نویسان مورد استفاده قرار میگیرد میپردازیم.
ساختار سه پرده ای ، معرفی پرده ها، مراحل و خطوط زمانی و طولی
ساختار سه پرده ای جزو تعالیم اولیه صنعت فیلمنامهنویسی است. بسیاری از شما به خوبی با آن آشنا هستید. اما برای کسانی که هنوز کاملا آن را درنیافته اند، باید گفت که فهم این ساختار برای هر فیلمنامه نویسی در ابتدای راه از تکالیف و واجبات است.
ساختار سه پرده ای چیست؟
فراگیرترین تکنیک فیلمنامه نویسی برای طرح ریزی و پرورش یک داستان. تکنیک های این روش از دوران تولد هالیوود شکل گرفته است.
هسته ساختار
در قلب این ساختار، 3 پرده ذیل بکار میرود: پرده اول: فراهم آوردن مقدمات پرده دوم: کشمکش و رویارویی پرده سوم: گره گشایی
بعضی از نویسندگان و اساتید این ساختار را در مراحل مختلف تحلیل کرده اند. به عنوان مثال مایکل هاگ ساختار را اینگونه تحلیل کرده و پلات ساختار خود را ابداع کرده است:
پرده اول شامل= مرحله اول: مقدمات، مرحله دوم: موقعیت تازه
پرده دوم شامل= مرحله سوم: روند داستان، مرحله چهارم: رویارویی، موانع و خطرات بیشتر
پرده سوم شامل= مرحله پنجم: آخرین تلاش، مرحله ششم: سرانجام کار
خطوط زمانی
محدوده های زمانی هر مرحله به صورت تقریبی به شرح ذیل میباشند:
پرده اول: تقریبا 25 درصد فیلمنامه را تشکیل میدهد. ( در یک فیلمنامه 110 صفحهای تقریبا از صفحه 1 تا صفحه 27 متعلق به این پرده است)
پرده دوم: تقریبا 50 درصد میانی فیلمنامه را تشکیل میدهد ( از صفحه 28 تا 82 )
پرده سوم: تقریبا 25 درصد فیلمنامه را تشکیل میدهد ( از صفحه 83 تا 110)
برای مراحل مذکور، این خطوط زمانی به شرح ذیل میباشند:
مرحله اول: تقریبا 10% ابتدایی فیلمنامه: از ابتدا تا صفحه 11
مرحله دوم: تقریبا 15% فیلمنامه: از صفحه 12 تا 27
مرحله سوم: تقریبا 25% فیلمنامه: از صفحه 28 تا 55
مرحله چهارم: تقریبا 25% فیلمنامه: از صفحه 56 تا 82
مرحله پنجم: تقریبا 15% تا 24% فیلمنامه: با طولی در حدود 16 تا 26 صفحه
مرحله ششم: تقریبا 1% تا 10% فیلمنامه: از یک تا 10 صفحه انتهایی