دیالوگ نویسی

هنر ایجاز (روش 16 کلمه)

در این مقاله می خواهم به بحث در مورد دیالوگ نویسی ادامه دهم .

خلاصه نویسی و ایجاز در دیالوگ یک هنر است . به نظر من یک هنر تخصصی اکتسابی . تعداد کمی از نویسندگان با استعداد ذاتی برای نوشتن دیالوگهای قوی و تاثیر گذار و موجز مشغول به کار هستند . این هنر برای اشخاص عادی مثل من و شما دست یافتنی است اما نیاز به سالها تمرین دارد . سالها اهتمام در امر نوشتن فیلمنامه .

یکی از مشکلاتی که در کار اغلب فیلمنامه نویسان وجود دارد ، طول و تفصیل دادن به دیالوگ هاست . به بیان دیگر می توان خیلی از حرفها را به صورت خلاصه و موجز بیان کرد . زیرا مردم در دنیای واقعی اینگونه حرف می زنند . می دانیم که یکی از کاربردهای اصلی دیالوگ در فیلمنامه انتقال اطلاعات است . فیلم یک رسانه تصویری است اما شما نمی توانید تمام مفاهیم و تفکر خود را به عنوان یک فیلمنامه نویس با زبان تصویر بیان کنید . خیلی اوقات احساسات و افکار و اطلاعات باید با زبان ناطق کاراکترها به مخاطب منتقل شود . اما اکثراً تازه کارها از آن ور بام می افتند! کلاً تصورشان از کارکرد دیالوگ همین است : صرفاً انتقال اطلاعات …

گاهی اوقات کاراکترهای آنها ، چند موضوع مختلف را در یک دیالوگ و آنهم در یک صحنه با هم مطرح می کنند. گاهی در حالتی بسیار غیر فنی کاراکتر یک سوال از خود می پرسد و خودش هم جواب خویش را می دهد! ممکن است این استراتژی گاهی اوقات جواب دهد و دل مخاطب هوشمند را نزند اما او به هر روی درک می کند که فیلمنامه نویس با اینکار می خواهد خودش را از خلق صحنه های پیچیده برای بیان موضوعی خلاص کند و همه اطلاعات را در یک وعده به خورد مخاطب بدهد . او می فهمد که شاید در بازنویسی فیلمنامه با توصیه تهیه کننده ، حذف یک صحنه ضروی و جایگزینی آن با یک دیالوگ خبری صورت گرفته و اینگونه چندین هزار دلار صرفه جویی به نفع کمپانی انجام شده است . و این نکته منفی می باشد . چون اگر بخش غالب مخاطبان این را بفهمند یعنی شما هوشی به اندازه میانگین هوش جمعی مخاطبین نداشته اید.  گاهی کاراکتر در یک دیالوگ طولانی کل پیش زمینه داستان را بیان می کند ! این هم جالب نیست . و به عنوان کاری غیر حرفه ای شناخته می شود .

حالا بگذارید مثال روشن تری بزنیم . فرض کنید شما می خواهید یک رمان از یک کتاب فروشی بزرگ انتخاب کنید . وقتی برای مطالعه همه کتاب ها ندارید و می خواهید بهترین را در کوتاهترین زمان ممکن بدست آورید . معمولا رمان را بر میدارید و آن را روزنامه وار و سریع ورق می زنید . می خواهید ببینید توصیفات چقدر کوتاه و مختصرند و قابل خواندن . پاراگراف ها نباید طولانی باشند چون ممکن است در همان لحظه اول چشم شما را خسته کنند . به همان مقدار می خواهید اگر یک دیالوگ را در آن لحظه می خوانید کوتاه باشد . تا با کتاب ارتباط برقرار کنید . این خصوصیت نسل امروز است . باید در همان نگاه اول جذب شوید وگرنه کتاب به قفسه باز می گردد و شاید برای همیشه زیر گرد و غبار مدفون شود! آنها به طور غریزی اگر ببینند دیالوگ های شما طولانی است بدون خواندن دیالوگ شما را یک تازه کار قلمداد می کنند .

[layerslider id=”41″]

قبلاً هم اشاره کردم که زبان سینما فرم غلو شده و اگزجره زبان واقعیت و عام مردم است . اگر روی مکالمات روزمره تمرکز کنید میبینید که مردم همانند فیلم صحبت نمی کنند . در زندگی واقعی ما سوالی می پرسیم و خیلی راحت منتظر شنیدن جواب می شویم . وقتی حرفمان  یا نظرمان را با کسی در میان می گذاریم او نیز به شیوه عام مردم پاسخ ما را به گونه ای مفهوم خواهد داد . همه چیز فرم طبیعی و منطقی دارد . دقت کنید طبیعی و منطقی . مثلا ما هیچوقت داستان زندگی خود را به خواهر خود که از قبل در جریان کامل زندگی ماست نمی گوییم . (کاری که بعضی فیلمنامه نویسان مبتدی برای انتقال اطلاعات به روش غیر منطقی انجام می دهند . )

برای دستیابی به هنر ایجاز در دیالوگ نویسی باید فیمنامه بزرگانی چون ویلیام گلدمن ، سوزان گرانت یا اسکات فرانک را مطالعه کنید . به روشنی خواهید دید که دیالوگ های آنها بسیار کوتاه اند . حتی گاهی جملات ناقص تمام می شوند . گاهی اصلا قواعد دستوری زبان رعایت نمی شود . کاراکترها معمولا حرف هم را قطع می کنند یا دنباله بحث را بنا به مقتضیات نوشته به کلی عوض می کنند . دیالوگها همه بکر و بدون کمترین اثر از کلیشه و تقلید می باشند .

حال که متوجه تاثیر موجز بودن دیالوگ در هر چه حرفه ای تر شدن فیلمنامه  شدید ، بیایید در مورد قانون 16 کلمه صحبت کنیم . این قانون می گوید یک دیالوگ نباید بیشتر از 16 کلمه داشته باشد . جایی خواندم که می گفت از نظر روانی ذهن مخاطب بعد از کلمه 16 ام خسته شده و وی بی حوصله می شود . اما به هر روی این یک قانون نیست و تنها یک روش سودمند است . یادتان باشد فیلمنامه نویسی یعنی انتقال حداکثر مطالب در حداقل زمان ممکن . پس این تعریف ، دیالوگ را نیز در بر می گیرد . با استفاده از این قید و بند و محدود کردن خود به ماکزیمم 16 کلمه و تمرین و تمرین ذهنتان را مجبور می کنید که برای انتقال یک مفهوم از تعداد کلماتی کمتر استفاده کند . و این همان هنر ایجاز است .

حال وقتی به فیلمنامه نویسان تازه کار از اهمیت خلاصه نویسی در دیالوگ می گویم آنها تقریبا همیشه مثالی از صحنه معروف فیلم ” ویل هانتینگ خوب ” می آورند . در آنجا که “ویل” با NSA مصاحبه می کند و 5 دقیقه بدون توقف در مورد اینکه چرا نمی خواهد آنجا کار کند صحبت می کند . صحنه ای زیبا و تاثیر گذار . اما همین صحنه و همین دیالوگ طولانی نیز  صحه ای بر نظر من است نه آن فیلمنامه نویسان جوان !  این صحنه به این دلیل ماندگار شده که به نوعی خلاصه خود فیلم است . حتی چکیده ای از تمام دیالوگ های فیلم !

برای اثبات این تئوری (قید 16 کلمه) بیایید معروف ترین دیالوگ های تاریخ سینما را مرور کنیم . توجه کنیم که چقدر کوتاهند . بعد باید فیلمهای مربوط به آن دیالوگ ها را دید و فهمید که منشا این دیالوگ ها چه بوده است . آنها جزئی از یک دیالوگ تک طولانی نیستند . بلکه خودشان یک دیالوگ تک را تشکیل می دهند .

بدیهی است که اصرار بر اینکه دیالوگ شما باید حتماً حاوی 16 کلمه یا کمتر باشد نیز احمقانه است . گاهی لازم است کاراکتر شما بیش از 16 کلمه صحبت کند . ممکن است کاراکتر شما اصولاً انسان پر حرفی باشد و عادتش بی وقفه صحبت کردن باشد . پس از خلق چنین دیالوگ هایی نترسید اما همیشه اعتدال را رعایت کنید و همیشه تا سر حد امکان دیالوگ ها را خلاصه تر بنویسید .

شاید روزی دیالوگ فیلمنامه شما برای همیشه جاودانه شود .

ادامه مطلب (کلیک کنید)