- ژانر و مخاطبین سینما
- نظرات
ادامه از مقاله قبلی
ژانر و مخاطبین سینما – چرایی و چگونگی تسلط بر ژانر
2- مخاطبین
ژانر انتظارات معینی در مخاطب بوجود می‌آورد و درب ورودی را به روی نویسنده می‌گشاید تا بتواند تم و ایده خود را از طریق آن در، به قلب و ذهن مخاطب انتقال دهد. هر ژانر نوعی قرارداد نانوشته بین مخاطب و نویسنده است که عنوان می‌کند، این داستان با این ژانر یک سری توقعات از پیش تعیین شده و توافق شده را در مخاطب ارضا خواهد کرد. نویسنده ها با علم به ژانر از این قواعد قبلا استفاده شده، سود می‌جویند و تمام تلاششان اینست تا ایده و تم را تحت آن ژانر اما با روشی تازه انتقال دهند. ژانر یک در پشتی به زیر پوست تماشاچی است، تا قبل از خاموش شدن چراغ های سالن و آغاز فیلم با داستان همراه شود. وقتی تماشاچی ها برای دیدن یک کمدی به سینما می‌آیند، آماده هستند تا بخندند. وقتی برای تماشای یک تریلر دلهره آور پول می‌پردازند، باید از همان درب ورودی سینما دلهره را حس کنند.
بله، ژانر یک فرم برای بازی با احساسات تماشاچی است. اما انتخاب آن توسط تماشاچی کاملا اختیاری است. آنها برای تماشای آن پول می‌پردازند. ژانر یک توافقنامه نانوشته بین تماشاچی و نویسنده است که طی آن توافق می‌کنند آیتم های خاصی را ببینند.
برای ژانر استعارات زیادی وجود دارد. مثل اینست که نویسنده ها از قبل جاسوسانی کوچک در ذهن تماشاچی کار بگذارند. وقتی آنها برای ژانر وحشت پول می‌پردازند یعنی ذهن و قلب خود را آماده کرده اند تا بترسند و وحشت کنند. این همان جاسوس نویسنده است. یعنی توقعات مخاطب را از قبل می‌دانیم.
گاه یک فیلم ضعیف ساخته می‌شود، اما شاهد آن هستیم که مخاطب همچنان از آن لذت می‌برد. زیرا حداقل آنست که تیم سازنده به عهد خود در مورد ژانر وفادار بوده اند.
تخصص، تسلط و آشنایی به هر ژانر
هر ژانر سیستم پیچیده مخصوص به خود را دارد. قهرمان هر ژانر مخصوص همان ژانر است. هر ژانر ضدقهرمان، حوادث و ساختارهای خود را دارد. خوشبختانه این سیستم آموختنی است. فقط باید وقت بگذارید و خصوصیات ژانری را که می‌خواهید به آن مسلط شوید را بیاموزید.
یکی از مهارت های ارزشمند نویسنده تسلط به ژانر و فرمانروایی بر آن است. چه متخصص در یک ژانر بخصوص باشید و چه بخواهید استعدادتان را در چند ژانر همزمان بروز دهید، علم به قواعد ژانر حتما به کار شما قدرت و عمق خواهد بخشید.
قواعد هر ژانر نباید تحت عنوان قالب شناخته شوند، یا مجموعه ای از قواعد غیر منعطف و یا یک برنامه با 8 تا 15 گام.
به هر روی این قواعد بعد از تجربه ای اگر نگوییم هزار ساله، که صد سال نویسندگی مدرن، و حاصل کنش و واکنش بین نویسنده و مخاطب می‌باشد و طبیعتا هر نویسنده ای باید در شروع و ادامه کار به آنها اشراف داشته باشد. علم به دینامیک ژانر هدف در داستان، می‌تواند برای شما در ساختار بندی قوی تر داستان کمک شایانی باشد.
علم به این قواعد، شما را در جایگاه مخاطبین نیز خواهد نشاند. مخاطب دنبال ژانر بخصوصی است و نویسنده نیز معمولا مطابق ذائقه او می‌نویسد. مخاطب وقتی می‌خواهد یک اثر دلهره آور نگاه کند یا یک فیلم کمدی، انتظارات متفاوتی خواهد داشت. شما باید این انتظارات را به نحو احسن برآورده سازید. و اینکار جز با تسلط بر ژانر و در ضمن تلفیق آن با هنر و خلاقیت منحصر به خودتان امکان پذیر نمی‌باشد.
هر ژانر ضرب آهنگ مخصوص به خود را دارد. و در واقع اعمال این ضرب آهنگها، ادای دین به ژانر و اجرای قانون منحصر به فرد آن ژانر است. به یاد داشته باشید مخاطبین عاشق ژانری که می‌شناسند هستند. آنها برای آن ژانر توقعاتی دارند. آن توقعات همان ضرب آهنگها و قوانین ژانر هستند که طی سالهای پیشین در ذهن مخاطبین نهادینه شده است.
فراموش نکنید، حتی اگر می‌خواهید سبک و ژانر جدیدی ارائه نمایید، پیش نیاز آن تسلط کامل به سایر ژانرها می‌باشد.
نویسندگان فیلمهای پرفروش با کسب تجربه دریافته اند که ژانر تخصصی شان چه المانهایی برای جذب بیشتر مخاطب نیاز دارد. آنها می‌دانند هر ژانر المان ها و استانداردهای خاص خود را دارد که قبلا روی مخاطبین در سراسر جهان آزمایش شده و نتایج رضایت بخش داشته اند. یادتان باشد این المان ها به گونه ای خاص ژانر هستند که اگر فیلمنامه شما فاقد آنها باشد، مخاطب احساس می‌کند فریب خورده است. دامنه انتظارات مخاطب تا آنجا پیش می‌رود که حتی بازیگران را نیز طبقه بندی می‌کند. او نمی‌تواند ویل فارل یا آدام سندلر را به راحتی در نقشی درام تحمل کند. مخاطب با تکیه بر تجربه های پیشین، چنان المانهایی را می‌خواهد و شما به عنوان یک فیلمنامه نویس باید بهتر از هر کس دیگری در دنیا با این المان ها آشنا باشید. حتی اگر می‌خواهید قواعد یک ژانر را زیر پا بگذارید، قبل از آن باید به تمام این قواعد مسلط باشید. آنگاه با دیدی بازتر، فراتر از قواعد پیش رفته، تا آنجا که شاید بتوانید ذائقه مخاطبین را تغییر بدهید.
