- راهنماي نوشتن و شكل دادن به داستان (2)
- نظرات
راهنماي نوشتن و شكل دادن به يك داستان
قسمت دوم
به قلم : اچ . اسمارت
مترجم : سيد مصطفي احمدی – توسعه دهنده نرم افزار اوران
در این مجموعه مقالات خواهید خواند :
- مقدمه
- چگونگي آغاز داستان
- چه ميشد اگر ؟
- شخصيت پردازي
- ژانر
- زاويه ديد
- صحنه پردازي
- كشمكش
- شكل و ساختار
- رفع نواقص داستان
- انتشار داستان
- حرف آخر
قسمت دوم : چگونگي آغاز داستان
گاهي سخت ترين كار ، آغاز يك داستان است .
اشتباه نكنيد ، نوشتن مسئله بزرگي است . همانطور كه نمي توانيد بدون تمرينات كافي ، در يك دو ماراتون شركت كنيد ، نمي توانيد به سادگي بنشينيد و يك نوول بنويسيد . داستان بايد براي خواننده سهل الوصول باشد و القاي اين حس تنها بخشي از هنر نويسندگي مي باشد . نويسندگان يك داستان همواره همانند يك ورزشكار در حال تمرينند .
اولين نكته اي كه براي شما به عنوان يك ورزشكار خلاق مطرح است ، همانا رقابت با خويشتن ميباشد . همان بخش مقاوم و مزاحم درون شما كه وادارتان میکند هيچگاه به پايان مسير نرسيد و گاهي به شما حتي اجازه شروع نيز نخواهد داد . به همين دليل شما نياز به تمرين داريد .
اما تمرين ، كار طاقت فرسايي است . مثل برخاستن در ساعت 5 صبح و راهپيمايي در خيابانهاي يخ زده تا سرازير شدن عرق و شرشر كردن آن . عضلاتت درد ميكنند و در اين حالت مرگ را ترجيح ميدهي ! خوشبختانه نوشتن اينقدرها هم سخت نيست . نيازي به بيرون رفتن نيست . بايد بنشيني ، و يك نوشيدني به انتخاب خودت بنوشي . اگر برايت مفيد باشد مي تواني به موسيقي گوش فرا دهي . كفشهايت را دربیار . تنها كاري كه بايد بكني ، نوشتن است .
اگر نمي خواهي ،لازم نيست با كامپيوتر داستانت را تايپ كني . نيازي به داشتن يك دفترچه يادداشت چرمي صحافي شده گرانقيمت نيست . اگر ميل داري ، مي تواني از پشت يك پاكت نامه كهنه استفاده كني كه اين ايده موجب ايجاد يك حس بي قيدي در نوشتن خواهد شد . حس اينكه ” من اهميت نمي دم به اينكه با چه ابزاري بنويسم ” . مي تواني از يك لپ تاپ استفاده كني . واقعا اهميتي ندارد . چيزي كه شما با آن راحت هستيد كليد اصلي در آغاز نوشتن است .
تنها كاري كه بايد بكني ، نوشتن است .
من از نظر انداختن بر دفتر طراحي هنرمندان و طراحان لذت مي برم . از آن لكه هاي رنگ و توضيحات پراكنده كوچك . آن تندنوشته هاي زنده و روشن كه با قلم و جوهر نقش بسته اند . نكاتي كه با تكه هاي ابر در گوشه و كنار فهرست شده اند و يا دستنوشته هايي با بافت يكسان كه به عنوان مرجعي براي نوشته هاي بعدي يادداشت شده اند . گاهي يك عكس و يا يك خبر بريده شده از روزنامه نيز در گوشه اي الصاق خواهد شد . معمولا اين طرح ها كه كارهايي براي آمادگي هنرمند ميباشند ، زيبا هستند ، زيرا واكنشي تازه و بي غل و غش نسبت به دنياي بيروني مي باشند و به جزييات اشاره دارند .
اين روشي است كه بايد از آن براي ايجاد دفترچه يادداشت يك نويسنده پيروي نمود . وقتي كه آغاز به نوشتن كردي ، اين خيال خام را فراموش كن كه بهترين و پرفروش ترين كتاب سال از آن تو باشد ! و يا اسپيلبرگ به دليل قدرت ادبي اولين صفحه از فيلمنامه ات ، آن را انتخاب كند ! اين توهم تو را به جايي نمي رساند . بايد گفت كه بعضي آرزوها و جاه طلبي ها بسيار دور از دسترسند و براي آغاز به كار يك نويسنده ، بيش از حد طلايي اند . اين آمال شما را از آن راهي كه بايد برويد غافل ميكنند : يعني نوشتن يك متن . تنها چيزي كه مي تواند باعث توليد ايده و فكر شود ، عادت به مشاهده ، بازتاب آن مشاهدات در نوشته ها و ثبت دنياي بيروني مي باشد .
حقه ها و بازي ها و روش هاي زيادي براي رسيدن به موقعيتي خوشايند در نوشتن وجود دارند . مي تواني يكموضوع را به اختيار خود انتخاب كني ، مثلا مي تواني از يك لغت تصادفي در لغتنامه استفاده كني ، و آن را به عنوان موضوع داستان خود بسط دهي و يا از ايده هاي آماده در نرم افزار شهرزاد استفاده كني . به كساني كه آنها را تحسين مي كنيد نامه بنويسيد و دليل اين ستايش را توضيح دهيد . يك نامه عاشقانه به كسي كه تا به حال جرأت صحبت كردن با او را نيافته ايد اما هميشه آرزوي آن را داشتيد ، بنويسيد . يك فهرست دهگانه از زيباترين چيزهاي دنيا بنويسيد . ذهن خود را وادار سازيد تا از ابزار زبان استفاده كند و آن را با جديت تمام به كار برد .
اين مرحله اي نيست كه نگران كيفيت نوشته خود باشيد . اصلا اهميتي ندارد كه نوشته شما ، ناشيانه ، خام و لايق مچاله شدن و محكوم به پرتاب در سطل آشغال باشد . تنها بنويس حتي اگر احساس كردي از نوشته هايت متنفري . خيلي بهتر است كه در اين مرحله چيزي بنويسي ، حتي اگر به نظر بد و احمقانه باشند. بهتر از اینست که هيچ چيز ننويسي و گوشه اي بنشيني . تو كه نمي خواهي آن را به كسي نشان دهي . اين تنها دستنوشته هاي توست ، نوشته هايي تمريني . مي تواني بدون ترس از پاسخگويي در مورد نوشته ات ، بنويسي ، چون دفتريادداشت تو يك مكان خصوصي مي باشد . تو مي تواني تمام خشم و اندوهت را در اين دفتر تخليه كني . تو مي تواني نظر واقعي خود در مورد رئيست را بنويسي و يا بنويسي كه چقدر از اينكه مادرت بايد و نبايد ها را به تو يادآور ميشود ، متنفر هستي . تو مي تواني تمام ترسها و آرزوها و اميدهايت را محرمانه در گوش صفحه زير قلمت نجوا كني . تو حتي مي تواني صحنه هاي بد و یا خشن را به قلم تحرير در آوري چنانچه اين امر تو را به نوشتن و باز نوشتن ترغيب كند .
ناتالي گلدبرگ در كتابهاي ارزشمندش در مورد نوشتن ، تمام صحبتهاي بالا را در چهار حرف و به زيبايي خلاصه كرده است : “ دستات رو حركت بده ! ”
بسياري از نويسندگان از خاطرات شخصي روزانه براي اين امر استفاده ميكنند . مثلا اتفاقاتي كه سر كار رخ ميدهد چندان جالب نيستند ، مخصوصا اگر آن روز ، يك روز شوم و سخت باشد ، اما بازآفريني و شرح آن روز سخت و نوشتن آن با كلمات ، مهمترين امري است كه بايد در موردش تلاش كرد . اگر بتواني با نوشتن در مورد رنجش ها و آزارهايي كه ميبيني بر آنها فائق آيي ، و از آنها به عنوان مصالح كارت استفاده كني ، تو نه تنها به روشي ارزشمند در نوشتن دست يافته اي ، بلكه روشي گرانبها براي زندگي خود نيز در پيش گرفته اي . براي مدت مديدي ، من اين عمل نقاشان در نقاشي تصوير عزيزان از دست رفته شان را غير قابل توجيه و غير منطقي مي دانستم . به عنوان مثال ، نقاش اسكاتلندي ، آلن رمزي ، يك پورتره تلخ و ناگوار از نوزاد مرده اش كشيد ، همانگونه كه “مونت ” پورتره همسر فوت شده اش را به تصوير كشيد . من فكر ميكنم هر دو ايشان از هنرشان براي مواجهه با رنج آن لحظه و رويارويي با مرگ بهره برده اند و اين بدان معناست كه اين بهترين شيوه براي آنها بوده است .
وقتي كه اين روش را در نوشتن برگزيني ، مثل نوشتن در مورد جشن عروسي شرم آوري كه در آن شركت كرده اي ، يا وضعيت بهم ريخته اتاقت ، و يا غذايي كه خورده اي . خواهي فهميد كه كلمات و ايده ها به چه آساني و سهولت به نزد تو خواهند آمد . مشكلِ “حرفي براي گفتن نداشتن ” ، براي هميشه حل ميشود ، اما ناگهان تو خود را در برابر مشكل نيرنگ باز ديگري خواهي يافت : با اين انبوه فوران گدازه هاي سيال ايده هايم چه كنم ؟
